GÜNEŞ ÇARPMASI
Aşırı sıcak sonucu vücudun sıcaklık düzenleyici sistemin görev yapamaz hale gelmesidir. Genellikle; hava sıcaklığının 32°C, nem doygunluğunun %60’ın üzerine çıktığı durumlarda görülmeye başlar.
Güneş çarpması acil tedavi gerektiren, çok ciddi, hayatı tehdit edici bir tablodur. Kalp, Beyin, Böbrek, Karaciğer gibi birçok hayati organın fonksiyonları bozulabilir.
GÜNEŞ ÇARPMASI BELİRTİLERİ
Başlangıçta aşırı terleme olur, dehidratasyon (sıvı kaybı) üst seviyeye ulaştığında terleme durur.
-Vücuttaki sıvı kaybına bağlı sıcak ve kuru cilt gözlenir,
-Soluk alıp verme hızı artar,
-Nabız artar, çarpıntı olarak hissedilebilir,
-Baş ağrısı, baş dönmesi hissedilir,
-Kas krampları oluşur,
-Uyuklama veya sersemlik hali olur.
Sıvı kaybı ve elektrolit bozukluğu ilerledikçe;
-Tutarsız konuşmalar, çevreyi tanıyamama, agresif davranışlar, ajitasyon, halüsinasyonlar gelişir,
-Havale geçirilebilir,
-Bilinç kaybı gelişebilir.
SICAK HAVALARDA NELERE DİKKAT EDİLMELİ
-Evde yaşanılan ortam serin tutun. İşlerinizi o saatte en serin olan odada yapın.
-Odalarınızı havanın serin olduğu gece saatlerinde ve sabah erken saatlerde havalandırın.
-Gündüz vaktinde güneşe bakan perdelerinizi ve pencerelerinizi kapalı tutun. Eğer varsa kepenklerinizi/panjurlarınızı kapatın.
-Park edilmiş araç içinde uzun süre kalmayın, arabanızı havalandırın.
-Bebek, küçük çocuk, engelli yakınınız ve evcil hayvanlarınızı kapalı ve park etmiş araç içinde bırakmayın.
-Günün en sıcak saatlerinde zorunlu olmadıkça dışarı çıkmayın. Bu saatlerde denize, havuza girmeyin, güneşlenmeyin, spor ve yürüyüş yapmayın.
-Bebekler ve çocuklar güneşe daha hassastır. Dışarı çıkmadan 15-20 dk önce mutlaka güneş koruyucu krem sürmeye özen gösterin.
**Güneş kremi mineral filtre içermeli ve bebeğe alerji yapmayacak özellikte olmalıdır.
**Güneş kreminin koruma süresi en fazla 3-4 saattir. Dışarıda fazla kalınacaksa kremin tekrar sürülmesi gerekir.
-Bozulmaması için ilaçlarınızı 25 derecenin altında veya buzdolabında saklayın.
ÇOCUKLARDA KIYAFET SEÇİMİ
Yaz aylarında, çocuklara açık renkli, pamuklu, ince, hafif, sıkı olmayan giysiler giyindirilmelidir.
Sentetik, naylon veya polyester kumaş altındaki cildin havalanmasını engeller. Renkli, cıvıl cıvıl olmasına aldanıp sentetik kumaşlı giysiler giydirilmemelidir.
Terleyecekleri için sık sık kıyafetleri değiştirilmelidir.
1 yaş altı bebekler özellikle baş bölgesinden çok terleyebilir. Kalın şapkalardan kaçınılmalı, pamuklu ince şapkalar tercih edilmelidir.
GÜNEŞ ÇARPMASI TEDAVİSİ
Güneş çarpması acil bir durumdur ve ciddiye alınmalıdır.
Başlıca tedavisi vücut ısısının düşürülmesidir.
1)Hastanızı serin ve havadar bir yere taşıyın
2)Kıyafetlerini çıkarın
3)Kusma riskine karşı yan pozisyonda tutmaya çalışın
4)Sıvı kaybı varsa su ve elektrolit içeren sıvılar verilmesi gerekir. Bilinci açıksa su içirin.
5)Güneş çarpmasında hasta bilinci açık değilse ağızdan içecek vermeyin.
**Alkol koklatılmamalı, alkollü ve gazlı içecekler verilmemeli, katı yiyecekler verilmemelidir.
6)Soğuk su ile banyo yaptırın, vücudunu soğuk havlularla sarın. Buz da kullanılabilirsiniz.
**Baş boyun bölgesini soğutmada önceliklidir, tüm vücuda yetecek su yoksa önceliğinizi baş boyun bölgesini soğutmaya verin.
7)Aşırı sıvı kaybı olanlarda damardan sıvı verilmesi gerekebilir.
Hastanızı öncelikle serin bir yere alıp, soğuk uygulamalarını yapmaya başlayın ve en yakın sağlık kurumuna başvurun.
BU YAZI BİR TAVSİYE NİTELİĞİNDEDİR. SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ.
Esenler Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
Çocuk Acil Sorumlu Hekimi
Dr. Yunus Emre TÜZÜN