PANİK ATAK VE PANİK BOZUKLUK
PANİK ATAK NEDİR?
Ana özelliği, ansızın ortaya çıkan ve arada bir tekrarlayan, yoğun sıkıntı ya da korku nöbetleridir. Beyin içinde bir korku kuşatması durumu da diyebiliriz. Algıladığımız bir tehlikeye karşı gösterilen bir tepkidir.Kişilerin çoğu zaman “kriz” adını verdiği bu nöbetlere biz PANİK ATAĞI diyoruz. Panik Atağı, aniden başlar, giderek şiddetlenir ve 10 dakika içinde şiddeti en yoğun düzeye çıkar; çoğu zaman 10-30 dakika (seyrek olarak da 1 saate kadar) devam ettikten sonra kendiliğinden geçer.
PANİK ATAK NEDEN OLUŞUR ?
Düzensiz ve zayıf beslenme ve katı diyetler sonucunda ortaya çıkabilecek değişken kan şekeri düzeyi atakları tetikleyebilir. Sık nefes alıp verme panik belirtilerini başlatır. Stres altındayken nefes farkına varmadan sıklaşır. Sindirim sorunları ve besin alerjileri paniğe sebep olabilir. Antidepresan ilaçlar özellikle kullanımına başlanan ilk hafta panik atakları ortaya çıkarabilir. Kafein, sigara, alkol ve bazı uyuşturucular (LSD, esrar ve kokain gibi) panik ataklara sebep olabilirler. Sakinleştirici etkisi olan herhangi bir ilacı ani olarak bırakmak panik atağın ortaya çıkmasına yol açabilir. Amfetamin, kortizon ve astım tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar da panik atakları tetikleyebilir. Bedensel ağrılar panik atağı tetikleyebilir.
PANİK ATAĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
*Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkışma,
*Çarpıntı,
*Terleme,
*Nefes darlığı ya da boğulur gibi olma,
*Soluğun kesilmesi,
*Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma,
*Uyuşma ya da karıncalanma,
*Üşüme, ürperme ya da ateş basması,
*Bulantı ya da karın ağrısı,
*Titreme ya da sarsılma,
*Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme,
*Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu,
*Ölüm korkusu
Bir Panik Atağında bu belirtilerden en az 4 ya da daha fazlası bulunur.
PANİK BOZUKLUĞU NEDİR?
Panik Bozukluğu, tekrarlayıcı beklenmedik Panik Atakları ile Ataklar arasındaki zamanlarda başka Panik Ataklarının daha olacağına ilişkin sürekli bir kaygı duyma, Panik Ataklarının “kalp krizi geçirip ölme”, “kontrolünü yitirip çıldırma” ya da “felç geçirme” gibi kötü sonuçlara yol açabileceği inancıyla sürekli üzüntü duyma ya da ataklara ve olası kötü sonuçlarına karşı önlem olarak (işe gitmeme, spor, ev işi yapmama, bazı yiyecek ya da içecekleri yeyip içmeme, yanında ilaç, su, alkol, çeşitli yiyecekler taşıma gibi) bazı davranış değişikliklerinin görüldüğü ruhsal bir rahatsızlıktır.
PANİK BOZUKLUĞUNUN TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜDÜR?
Panik Bozukluğu, tedavisi mümkün bir hastalıktır. Bugün için etkinliği bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış iki türlü tedavisi vardır. Bunlar:
1.İlaç tedavisi
2.Bilişsel-davranışçı tedavi
Panik Bozukluğunun tedavisinde, beyin sinir hücrelerindeki bozuk olan hormon faaliyetlerini düzelterek Panik Ataklarını önleyen ilaçlar kullanılmaktadır. Ülkemizde bu hastalığa iyi gelen oldukça fazla sayıda ilaç bulunmaktadır. Doktorunuz bu ilaçlardan birisini seçerek, az bir dozla başlamanızı önerecek ve düzenli kontroller ile dozu gerektiği kadar artıracaktır. İlaç tedavisi en az iki yıl sürdürüldükten sonra yavaş yavaş azaltılarak kesilecektir.
Bu tedavi yönteminde iki amaç vardır: Bu tedavide doktor hastasına dışarıya çıkma, pazara gitme, taşıt araçlarına binme gibi hastanın, korku ve panikleri nedeniyle yapamadığı etkinlikleri bir plan dahilinde en basitlerinden başlayarak “alıştırma ödevleri” olarak verir. Hasta basitleri yapabilir hale geldikçe zorlarına geçerek bütün korkulan durumlar bitinceye dek alıştırmalar sürdürülür.Dinlenen müzikler bile rahatsızlığının evrelerinde büyük önem taşıdığı için, ataklar sonrasında kederden üzüntüden uzak durmanız faydanıza olacaktır.
BU YAZI BİR TAVSİYE NİTELİĞİNDEDİR. SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ.
Esenler Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Dr. Hilal KALE